Hiç anlamsız korkularınız oldu mu ? Hiç korkulmayacak şeylerden korktuğunuz ya da bu gibi korkuları olan insanlarla karşılaşıp şaşırdığınız, Fobiler hayatımızın içinde ve doğru çözüm yollarıyla onlardan kurtulmak mümkün peki nedir bu fobi ?
Fobi Nedir?
Fobi, belirli bir duruma, nesneye veya canlıya karşı hissedilen aşırı, mantıksız ve kontrol edilemeyen bir korkudur. Bu korku, günlük yaşamı olumsuz etkileyebilir ve kişinin bu durumlardan kaçınmasına neden olabilir. Fobi, sadece korku hissetmekten ibaret değildir; aynı zamanda yoğun kaygı, panik atak ve fiziksel belirtilerle de kendini gösterebilir.
Psikanaliz Ve Fobilerin Kökeni (Bilinçdışı ve Sembolizm)
Psikanalize göre, fobilerin kökeni, çoğu zaman bilinçdışımızda saklı olan çatışmalara dayanır. Bilinçdışı, farkında olmadığımız ama bizi derinden etkileyen anılar, arzular ve korkularla doludur. Bu çatışmalar, çoğunlukla çocuklukta yaşanan travmalar ya da duygusal baskılar sonucunda oluşabilir.
Fobi, bilinçdışında bastırılmış bu çatışmaların bir dışavurumu olarak ortaya çıkar ve genellikle sembollerle kendini gösterir. Bu semboller, kişinin asıl korkusunu gizler ve başka bir nesne ya da duruma yönlendirir. Örneğin:
Çocukken sert bir otorite figürüne karşı duyulan korku, bir hayvana (örneğin bir köpeğe) yönlendirilmiş olabilir. Bu durumda kişi, aslında köpekten değil, bilinçdışında o otorite figüründen korkmaktadır.
Bir başka örnekte, karanlık korkusu, geçmişte yaşanan bir yalnızlık ya da güvende hissetmeme durumunun sembolik bir yansıması olabilir.
Psikanalitik yaklaşımda amaç, bu sembollerin ardındaki gerçek korkuyu ortaya çıkarmaktır. Terapiler sırasında, kişinin bilinçdışında bastırılmış olan anıları keşfetmesi ve onları yeniden anlamlandırması sağlanır. Böylece kişi, fobisini oluşturan temel nedeni anladığında, bu korkuyla yüzleşmesi ve onu kontrol edebilmesi daha kolay hale gelir.
Fobilerin Türleri
Doğrudan Travmaya Dayalı Fobiler
Bu fobiler, kişinin yaşadığı bir olay sonucunda doğrudan oluşur. Travmatik deneyim, korkunun temel kaynağıdır.
Örnek: Çocukken bir köpek tarafından ısırılan birinin, ileride köpek fobisi (kinofobi) geliştirmesi.
Dolaylı Travma Kaynaklı Fobiler
Kişi, kendisi yaşamasa bile başkalarının deneyimlerinden ya da medyada gördüklerinden etkilenerek fobi geliştirir.
Örnek: Haberlerde sıkça uçak kazası izleyen birinin, uçağa binmekten korkması (uçuş korkusu, aviophobia).
Bilinçdışı Travmalardan Kaynaklanan Fobiler
Kişinin hatırlamadığı ya da farkında olmadığı geçmiş travmaların bilinçdışında yarattığı etkiler sonucu oluşur.
Örnek: Çocukken karanlık bir odada yalnız bırakılan birinin, yetişkinlikte karanlık korkusu (nyktofobi) yaşaması.
Sonuç
Fobiler, yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilen psikolojik sorunlardır, ancak doğru tedavi yöntemleriyle aşılabilir. Travmatik deneyimler, bilinçdışı çatışmalar ve öğrenilmiş korkular gibi farklı nedenlerden kaynaklanabilir. Fobilerin tedavisinde bilişsel davranışçı terapi, psikanaliz, EMDR, maruz bırakma terapisi ve rahatlama teknikleri gibi yöntemler etkilidir. Bu yaklaşımlar, korkularla yüzleşmeye, bilinçdışındaki nedenleri keşfetmeye ve kaygıyı yönetmeye yardımcı olarak, bireylerin yaşam kalitelerini artırmalarını sağlar.
Stajyer Psikolog Furkan KAYA
Pelen Psikoloji uzman kadrosuyla Yenişehir Kurtköy Pendik bölgesinde bireysel psikoterapi, online psikoterapi, çift-eş terapisi, ergen terapisi, kurumsal danışmanlık ve psikolojik test hizmetleri vermektedir.
댓글