Kendini Üstün Görmenin Sessiz Hali: Gizli Narsisizm

narsistik yapı

Narsisist bir bireyden bahsedildiğinde aklımızda genellikle aşırı özgüven sahibi ve saldırgan bir profil belirir. Narsisistik kişilik özellikleri gösteren biri kendini açıkça diğerlerinden üstün gören, onay ve hayranlık arayışında biridir. Kendini ayrıcalıklı hissetmek amacıyla yaptığı şeyler, karşı tarafın sınırlarını hiçe sayabilir. Ancak narsisizm her zaman kendini böyle alenen ortaya koymayabilir. Gizli narsisizm olarak bilinen bu içe dönük narsisizm biçimi, narsisistik kişilik özellikleri gösteren kişilerle aynı motivasyon kaynağına sahip olsa da o kadar görünür değildir.

Narsisizm nedir? Narsisistik (Özsever) Kişilik Bozukluğu ve Özellikleri

Narsisizm, kişinin kendi bedensel veya zihinsel benliğine karşı duyduğu hayranlık ve bağlılık olarak tanımlanabilir. Türkçeye “özseverlik” olarak çevrilmiştir. Ayrıca Narsisistik Kişilik Bozukluğu olarak da bilinir. Narsisistik Kişilik Bozukluğu, kişinin günlük yaşamını ve ilişkilerini olumsuz etkileyebilir.

Narsisistik (Özsever) Kişilik Bozukluğu Özellikleri:

1. Başarılarını ve yeteneklerini abartır, gösterdiği başarılarla orantısız bir biçimde, üstün biri olarak görünme beklentisi içindedir.

2. Sınırsız başarı, güç, zekâ, güzellik ya da yüce bir sevgi gibi hayaller kurar.

3. Özel, eşi benzeri olmayan biri olduğunu düşünür ve sadece kendi gibi özel kişilerle anlaşabileceğine ve onlarla ilişkiler kurması gerektiğine inanır.

4. Çok beğenilmek ister.

5. En iyisini hak ettiğini düşünür. Kayrılacağına ve her ne istiyorsa yapılacağına dair anlamsız beklentileri vardır.

6. Kendi çıkarları için başkalarını kullanır.

7. Empati kuramaz. Başkalarının duygu ve gereksinimlerini önemsemez, anlamak istemez.

8. Sık sık başkalarını kıskanır ya da başkalarının kendisini kıskandığına inanır.

9. Başkalarına saygısızca davranır, kendini beğenmiş davranışlar ya da tutumlar sergiler.

   DSM-5-TR Tanı Ölçütleri Başvuru El Kitabı’na göre yukarıdaki özelliklerden 5 ya da daha fazlasını gösteren bir kişi Narsisistik Kişilik Bozukluğuna sahiptir.

Gizli narsisizm nedir? Gizli Narsisistlerin Özellikleri

Gizli narsisizm, Narsisistik Kişilik Bozukluğunun içe dönük biçimidir. Gizli narsisistler, açık narsisistlerle aynı güvensizlikleri taşır; ancak kendini önemseme duygularını iç dünyalarında yaşar ve dikkat çekmeye yönelik daha örtük davranışlar sergilerler.

Narsisistik Kişilik Bozukluğu ile ilişkilendirilmiş aşırı şişirilmiş öz önem duygusu, empati eksikliği, aşırı derecede hayranlık ihtiyacı, kendinin ayrıcalıklı görme eğilimi, yüzeysel ilişkiler kurma, kişisel çıkarlar için başkalarını kullanma ve değişime direnç gösterme gibi özelliklerin bazıları veya hepsi gizli narsisistlerde görülebilir. Her iki narsisizm türü de benzer özellikler gösterse de temel fark, bireyin bu özellikleri dışa vurma biçimindedir. Gizli narsisistlerin bu özellikleri daha örtük bir şekilde sergilemesi fark edilmesini zorlaştırabilir. Gizli narsisizmi daha tehlikeli ve kontrol edilmesi zor hale getiren de bu gizli doğasıdır.

Gizli Narsisistlerin Özellikleri:

1. Eleştiriye Hassasiyet

Narsisitler haklı durumda bile eleştirilere karşı tepki vermede zorluk çekebilirler. Açık bir narsisist bu durumda saldırgan davranırken, gizli narsisist savunmacı bir tavır alabilir.

2. Sosyal Ortamlara Uyum Sağlamakta Zorluk

Empati eksikliği, başkalarının duygularını anlamalarını zorlaştırır. Kendini devamlı analiz edip eleştirmeleri başkalarıyla samimi bağlar kurmalarına engel olabilir. Bu sebeple sosyal medyada kendilerini daha iyi ifade ettiklerini hissedebilirler.

3. Kendini Küçümseme

Gizli narsisistler, kendini küçümseme ve olumsuz iç konuşmaları, başkalarının sempatisini kazanmak ve ilgi çekmek amacıyla kullanabilirler.

4. Depresyon ve Anksiyete ile Mücadele

Depresyon ve anksiyete, gizli narsisistlerde açık narsisistlere göre daha yaygın ve daha belirgin bir şekilde görülmektedir.

5. Öz Önem Duygusuna Aşırı Odaklanma

Gizli narsisistler, kendilerini mütevazi göstermeye çalışırlar ancak hayranlık ve ilgiye açlardır. Övgü almak isteyebilirler.

6. Kendini Aşırı Feda Etme

Başkaların yardım etmeyi içten bir istekle değil, ilgi ve takdir kazanma amacıyla yapabilirler.

Stj. Psikolog Nazar OCAK

Pelen Psikoloji uzman kadrosuyla Yenişehir Kurtköy Pendik bölgesinde bireysel psikoterapi, online psikoterapi, çift-eş terapisi, ergen terapisi, kurumsal danışmanlık ve psikolojik test hizmetleri vermektedir.